De oceaan is fascinerend en van vitaal belang voor ons ecosysteem, en er moet nog zoveel van worden verkend.

In feite weten we meer over het oppervlak van Mars dan over onze eigen zeebodem.

In deze gids leer je leuke, verbazingwekkende feiten over het diepe blauw en wat daaronder ligt.

It’s All Connected

Bron

Je hoort vaak over “de Stille Oceaan” of “de Atlantische Oceaan”. Maar eigenlijk is alles met elkaar verbonden en is het allemaal één groot waterlichaam.

Wij mensen splitsen dingen op per regio zodat het makkelijker voor ons is om het bij te houden. We hebben de oceaan verdeeld in de Stille, Atlantische, Indische, Arctische en Zuidelijke Oceaan.

Maar dat is een volledig door de mens gemaakt concept. Al deze wateren vloeien in elkaar over, zonder enige natuurlijke scheiding.

De oceaan is groot, echt groot

De oceaan beslaat 78% van het aardoppervlak, ongeveer 361.132.000 vierkante kilometer (139.434.000 vierkante mijl).

Laten we het zo bekijken: de Verenigde Staten zijn 9.833.520 vierkante kilometer groot. Dus de oceaan is meer dan 36 keer groter dan de VS.

Als je al het land op de hele planeet bij elkaar zou optellen, is de oceaan nog steeds 6,5 keer zo groot!

Zoals ik al zei, dat is echt groot!

De oceaan is de grootste habitat op aarde

Niet de hele planeet kan levende wezens onderhouden. Diep onder de grond is er niet genoeg lucht om te ademen en het zou er veel te heet zijn om te leven.

Hoog in de atmosfeer is het te koud en er is niet genoeg zuurstof om leven te ondersteunen.

Alle delen van de Aarde daartussen, die leven kunnen ondersteunen, staan bekend als de biosfeer.

De oceaan vormt 99% van de biosfeer van de hele planeet.

Denk daar maar eens een minuutje over na. Als je buiten loopt, is al het land en de lucht die je ziet, of ooit in je hele leven zult zien, slechts 1% van de biosfeer.

Er is letterlijk 99 keer meer leefbare ruimte onder de oceaan dan op het land dat je elke dag ziet.

De meeste soorten

Het is logisch dat de oceaan veel levende wezens herbergt, aangezien hij zo’n groot deel van de planeet inneemt.

Momenteel zijn er meer dan 225.000 soorten levende wezens die in de oceaan leven en door wetenschappers zijn geïdentificeerd en beschreven.

Men denkt dat er nog 25 miljoen meer zijn die nog niet zijn bestudeerd!

Niet alles wat in de oceaan leeft is een vis

Er zijn veel verschillende soorten dieren die in de oceaan leven. Zeeschildpadden en zeeslangen zijn reptielen.

Garnalen, krabben en kreeften zijn schaaldieren.

Dolfijnen, walvissen, bruinvissen, zeehonden, zeeleeuwen en walrussen zijn allemaal zoogdieren.

Dus alleen omdat het zwemt, en onder de zee leeft, betekent niet automatisch dat het een vis is.

Het is de thuisbasis van het grootste dier ooit

De oceaan heeft niet alleen de meeste diersoorten, maar ook de grootste.

Voor zover wij weten, is de blauwe vinvis (Balaenoptera musculus) het grootste dier dat ooit heeft bestaan. Het is zelfs groter dan de grootste soorten dinosaurussen waren.

Hij kan 98 voet (28,5 meter) hoog worden en wel 130 ton wegen.

De hoogste berg ter wereld

Je hebt waarschijnlijk gehoord dat Mount Everest de hoogste berg op aarde is.

Dit is eigenlijk niet waar.

De Everest heeft de grootste hoogte op aarde, dat wil zeggen de afstand van zeeniveau tot het hoogste punt. Vanaf zeeniveau is de Mount Everest 8.848 meter hoog.

Maar, in Hawaii, is er een uitgedoofde vulkaan genaamd Mauna Kea.

Van zeeniveau tot de top is de piek slechts 4.207,3 meter hoog.

Maar de basis van Mauna Kea is niet op zeeniveau, het is meer dan 6.000 meter onder water. Als je hem meet vanaf zijn basis op de oceaanbodem, is Mauna Kea 10.000 meter hoog.

Daarmee is het de hoogste berg ter wereld, ook al ligt het grootste deel ervan onder de oceaan.

The World’s Deepest Canyons

Er zijn lange, smalle ravijnen ver onder het oppervlak van de oceaan, genaamd geulen. Deze loopgraven zijn de diepste plekken op aarde.

Oceaangeulen zijn over de hele wereld te vinden. Zij ontstaan wanneer twee platen in de aardkorst elkaar raken en de ene plaat gedwongen wordt onder de andere te schuiven. Hierdoor ontstaat een enorme rimpel die naar beneden duikt.

De diepste plekken van de zeebodem bevinden zich in de Marianas Trench in de Stille Oceaan. Hij heeft de vorm van een sikkel en is 2.550 kilometer lang.

Het laagste punt wordt de Challenger Deep genoemd, de bodem ligt 10.994 meter onder de zeespiegel, bijna zes keer dieper dan de Grand Canyon.

Als je de Mount Everest in het Challenger Deep zou laten zinken, zou het topje van de berg nog ruim 2 kilometer onder het wateroppervlak liggen.

Licht kan niet altijd tot op de bodem gaan

De oceaan is op sommige plaatsen zo diep dat er geen licht bij de bodem kan komen.

De oceaan is verdeeld in drie zones als het op licht aankomt.

Tussen het wateroppervlak en 200 meter (656 voet) diepte wordt de eufotische zone genoemd. Er is veel zon op deze diepten en algen en planten kunnen hier groeien.

Van 200 meter tot 1.000 meter (3.280 voet) onder de oppervlakte, staat bekend als de dysphotische zone. Het licht is hier erg zwak en het wordt donkerder naarmate je dieper gaat. Maar er is tenminste een klein beetje.

Toch kunnen planten en algen in deze zone niet groeien omdat het licht zo zwak is.

Onder de 1.000 meter bevindt zich de afvoerende zone. Er is helemaal geen licht voorbij dit punt.

We hebben niet de hele oceaan verkend

Mensen hebben op het oppervlak van de hele oceaan gevaren. En we hebben gedetailleerde kaarten gemaakt van alle kustlijnen en kenmerken van de ondiepe wateren, zoals waar koraalriffen zijn.

Maar, we hebben nog niet veel van de diepe oceaan verkend. In feite zijn er meer mensen in de ruimte geweest dan in de diepe oceaan.

536 mensen zijn naar de ruimte gereisd, 12 van hen zijn helemaal naar de maan gegaan, maar slechts 3 mensen zijn ooit naar het diepste gedeelte van de oceaan geweest.

Druk neemt toe met de diepte

In elk waterlichaam, hoe dieper je gaat, hoe meer de waterdruk toeneemt.

Dat komt omdat het gewicht van het water boven je voortdurend op het water onder je drukt.

Hoe dieper je gaat, hoe meer water er boven je is, dus het gewicht neemt alleen maar toe.

Deze druk kan zo groot worden dat hij een menselijk lichaam, of zelfs sommige onderzeeërs, kan verpletteren.

Dieren die in de diepe oceaan leven, hebben speciale aanpassingen waardoor ze in deze omstandigheden van hoge druk kunnen overleven. Maar er is geen manier voor een mens om het te doen zonder speciale apparatuur.

De extreme druk die in de diepe oceaan wordt aangetroffen, is een van de belangrijkste hinderpalen die de mens ervan weerhouden heeft om er meer van te exploreren.

De oceaan is altijd in beweging

Zelfs als het lijkt alsof het water heel kalm is, is de oceaan altijd in beweging.

Getijden

Oceaanwater blijft niet altijd even diep. Als de maan rond de aarde draait, trekt haar zwaartekracht oceaanwater naar zich toe. De zwaartekracht van de zon kan ook een effect hebben op de oceaanwateren.

Doordat de oceaan naar de maan en de zon wordt getrokken, stijgt en daalt het zeeniveau, iets wat getijden worden genoemd.

Het water aan de kant van de aarde die het dichtst bij de maan is, wordt dieper, soms wel 12,2 meter.

Het oceaanwater aan de twee kanten die loodrecht op de maan staan wordt veel ondieper.

Als het water dieper staat, heet het vloed. En als het meer ondiep is, heet het eb.

Getijden zijn het gemakkelijkst te zien langs de kust, vooral in vergelijking met stilstaande dingen zoals dokken, bruggen of rotsen. Maar zelfs de diepste delen van de oceaan kennen eb en vloed.

Golven

Het oppervlak van de oceaan is zeer zelden stil.

Als de wind over het water waait, duwt hij tegen het oppervlak en veroorzaakt golven.

Golven kunnen kleine rimpelingen zijn die slechts enkele centimeters groot zijn of reusachtige deiningen van 30 meter. Golven kunnen honderden of duizenden kilometers afleggen voordat zij uiteindelijk tot stilstand komen wanneer zij tegen de kust slaan.

stromen

Oceaanwater blijft niet op één plaats. Het is constant in beweging en stroomt over de hele wereld.

Stromingen zijn de beweging van oceaanwater zowel aan de oppervlakte als in de diepe oceaan.

Aan de oppervlakte worden de stromingen aangedreven door de wind en de getijden.

Stromingen in de diepe oceaan worden aangedreven door veranderingen in de dichtheid van het water en het zoutgehalte, het gehalte aan opgelost zout in het water.

Oceaanstromingen hebben een enorm effect op weerpatronen op zowel land als zee.

Oppervlaktestromen draaien in grote cirkels, gyres genaamd, die met de klok mee bewegen op het noordelijk halfrond en tegen de klok in op het zuidelijk halfrond.

Veel zeedieren maken hun eigen licht

Sommige zeedieren kunnen hun eigen licht maken. Het komt van een chemische reactie die bioluminescentie heet.

Zeedieren gebruiken bioluminescentie om verschillende redenen.

Ver onder het oceaanoppervlak, waar geen zonlicht is, gebruiken sommige wezens bioluminescentie om prooien aan te trekken.

De diepzeehengelvis (Ceratias hobolli), heeft een speciaal “visaas” aan zijn kop.

Het lijkt op een antenne met een gloeiende worm op het einde.

Kleinere vissen worden aangetrokken door het kunstaas en zwemmen dichterbij. Dan slurpt de zeeduivel ze in zijn bek als avondeten.

Sommige inktvissen gebruiken bioluminescentie voor iets dat tegenlicht heet. Ze verlichten hun buik zodat roofdieren onder hen niet opkijken en hun donkere vorm zien tegen het licht dat van het oppervlak komt.

Andere schepselen gebruiken bioluminescentie om partners aan te trekken, roofdieren af te leiden of anderen te waarschuwen dat hun territorium wordt binnengedrongen.

Kunststofafval is een probleem

Elk jaar belandt miljoenen tonnen plastic in de oceaan. Een deel wordt over de rand van schepen gegooid en een ander deel is afkomstig van afval dat op stranden wordt gegooid.

Maar het meeste wordt weggespoeld uit de straten en van de stortplaatsen telkens als het regent.

Zelfs als je heel ver van de oceaan woont, kan plastic afval uit jouw stad of dorp toch in zee terechtkomen.

Zware regen spoelt plastic voorwerpen, zoals lege waterflessen, plastic rietjes of deksels, in beken en rivieren.

Het afval blijft stroomafwaarts stromen tot het uiteindelijk de oceaan bereikt.

Bovendien wordt plastic op stortplaatsen vermalen door machines die de enorme afvalbergen omwoelen. Hierdoor breekt het in steeds kleinere stukjes, microplastic genaamd.

Microplastics raken heel gemakkelijk verstrikt in regenwater en spoelen zo in de oceaan.

Ook grotere stukken plastic afval in de oceaan schuren tegen elkaar en geven microplastics af.

Plastic afval dat in de oceaan terechtkomt, is zeer slecht voor het milieu. Het geeft giftige chemicaliën af die schadelijk zijn voor vissen en ander zeeleven.

Ook waterdieren kunnen per ongeluk stukjes plastic inslikken, vooral microplastic.

Hun lichaam kan het niet verteren. Dus het eindigt als een grote massa in hun spijsverteringsstelsel dat uiteindelijk het dier kan doden.

Het grootste probleem is voor roofdieren.

Dieren als dolfijnen of orka’s eten vis om te overleven. Als alle kleine visjes die zij eten plastic in hun maag hebben, dan eindigt de dolfijn of walvis met dat plastic in zijn maag.

Als ze te veel krijgen, kan het hun dood worden. In 2018 had 60% van de walvissen en dolfijnen die op stranden stierven plastic gegeten.

Dat is echt slecht nieuws voor dieren die toch al kwetsbaar zijn!

Sommige soorten plastic afval kunnen er duizenden jaren over doen om biologisch af te breken. Dus het blijft gewoon rondzweven, mogelijk voor eeuwen. Oceaanstromingen duwen het samen tot gigantische vuilnisbelten van miljoenen vierkante kilometers groot.

De oceaan wordt zuurder

Het kooldioxidegehalte (CO2) in de atmosfeer neemt toe. Wanneer zeewater CO2 absorbeert, wordt het zuurder.

Wetenschappers vrezen dat dit een negatief effect kan hebben op de habitats in de oceanen.

Als het oceaanwater te zuur wordt, kunnen de schalen van kleine schaaldiertjes, die deel uitmaken van plankton, smelten.

En het kan koralen verhinderen hun skeletten te laten groeien.

Koralen die niet goed groeien is een grote zorg. Koraalskeletten vormen koraalriffen. Riffen herbergen 25% van alle mariene soorten en zijn dus ongelooflijk belangrijk voor de gezondheid van de oceanen.

Help de oceanen in leven te houden

Soms lijkt het alsof er geen hoop is voor de oceaan. Maar door bewust te blijven en enkele eenvoudige veranderingen in levensstijl aan te brengen, kan het echt helpen beschermen.

Dingen die je kunt doen om de oceaan en alle wezens die erin leven te helpen beschermen:

Recycle uw plastic afval – zo helpt u te voorkomen dat plastic in de oceaan spoelt en de plastic vuilnisbelten doet toenemen.
Steun opruimacties – er zijn veel bedrijven die zich inzetten om plastic uit de oceaan op te ruimen.

4Ocean verzamelt plastic en glasafval uit de kustgebieden en maakt er sieraden van. Met elke armband die ze verkopen, wordt 1 pond plastic en glas uit de oceaan verwijderd.

Ocean Cleanup ontwikkelt technologieën om grote delen van de plastic vuilnisbelten op te ruimen zodat ze aan land kunnen worden gebracht en gerecycleerd.

Bahamas Plastic Movement leert studenten over de gevolgen van plastic afval in zee en betrekt hen bij de opruimactie.

Doe mee aan een strandopruiming – als je in een kustgebied woont, zijn er veel vrijwilligersorganisaties die langs lokale stranden lopen om afval op te rapen. Ook al is er in jouw buurt niet zoiets als dit, pak gewoon wat handschoenen, vuilniszakken en een paar vrienden. Elk stuk afval dat je van het strand haalt, is een stuk minder dat in zee spoelt.

Gebruik herbruikbare producten – in plaats van te vertrouwen op plastic producten voor eenmalig gebruik, kunt u herbruikbare producten gebruiken. Vul uw eigen waterflesjes bij, neem herbruikbare boodschappentassen mee naar de winkel en/of pak uw eigen eetgerei van thuis mee, alles wat u kunt doen om elke dag minder plastic te gebruiken. Je zou verbaasd zijn hoeveel kleine veranderingen een grote impact kunnen hebben.

Sla het rietje over – je gebruikt een rietje misschien maar een uurtje of zo, maar het kan echt een blijvend effect hebben. Elk jaar belanden miljoenen plastic rietjes in de oceaan. Het kan 200 jaar duren voor rietjes zijn afgebroken, dat is twee mensenlevens! Maar je kunt ook gewoon geen rietje gebruiken bij je drankje en helpen de oceaan te beschermen. Of, als je toch een rietje gebruikt, zorg er dan voor dat het gerecycleerd wordt!

Alleen al deze kleine aanpassingen van je levensstijl kunnen echt helpen om de oceaan gezonder te maken. Iedereen kan bijdragen en zijn steentje bijdragen om de oceaan veilig te houden.

Zelfs als je niet aan de kust woont, is de oceaan een belangrijke sleutel tot al het leven op aarde. Het is onze taak om het te beschermen.

Deel op je Pinterest!